Zoektocht: 1902 - 1935

Het verhaal is onderverdeeld in de volgende hoofdstukken:
- Inleiding
- De jaren 1902 - 1935
- De jaren 1935 - 1942
- De jaren 1942 - 1945
- De jaren 1945 - heden
- Vermoedens


Zoektocht: 1902 - 1935

Pieter Joseph Kuchen (die ik gemakshalve hierna Pieter zal noemen) is geboren op 6 juli 1902.

(geboortebewijs uit het archief van Kerkrade)
Het geboorte-adres is lange tijd onbekend gebleven, maar met hulp van de personen van het archief in Kerkrade, ben ik er achter gekomen dat hij geboren is in de straat die nu bekend staat als Kloostergats.



foto: Kloostergats 2010

Zijn ouders zijn Michael Kuchen en Anna Barbara Ploum.
Michael is Duitser van geboorte, van Anna Barbara (Geboren in Kerkrade) is de nationaliteit niet bekend, maar na haar huwelijk krijgt ook zij de Duitse nationaliteit.
Door de toen geldende regels krijgen ook hun kinderen (alhoewel in Nederland geboren) ook de Duitse nationaliteit.

Michael en Anna Barbara vestigen zich in 1902 in Kerkrade.

Volgens de inschrijving zijn zij afkomstig uit Visé(B). De omgeving van Visé komt steeds weer terug in de verhuizingsgeschiedenis van dit gezin (Visé, Lische en Haccourt liggen op steenworp afstand van elkaar). Reden hiervoor is waarschijnlijk dat Michael (in de digitale archieven ook vaak Michiel of Michel genoemd) als mijnwerker regelmatig van standplaats wisselde waardoor het gezin meeverhuisde.

Pieter woont de eerste jaren van zijn leven op veel adressen in de omgeving Kerkrade/Brunssum, echter er zijn ook bewijzen dat het gezin Kuchen richting België (Visé, Haccourt) en Luxemburg vertrokken is. Uiteindelijk komen ze altijd weer in de omgeving van met name Brunssum te wonen.

Vader Michael (mijnwerker van beroep) overlijdt op 15 juni 1916 in Hoensbroek, zijn moeder Anna Barbara op 11 augustus 1931 in dezelfde plaats.

Volgens informatie ontvangen van de Mijnpensioenen begint Pieter op 17 maart 1916 als mijnwerker bij De Staatsmijn Emma. Hij zou uiteindelijk tot 25 februari 1942 hier in dienst blijven.
Annie kan zich nog herinneren, dat in het huis in Treebeek/Brunssum een oorkonde heeft gehangen voor het 25 jarig dienstjubileum als Meesterhouwer.



Voorbeeld van de onderscheiding zoals deze in de jaren 40 is uitgereikt.

De Staatsmijn Emma anno 1919. Met dank aan www.demijnen.nl


De oude ingang van de Staatsmijn Emma zoals mijn moeder die nog kende.


De gevelstenen van de Staasmijn Emma zols die geplaatst zijn voor het plein van de Emmastate in Trebee/Brunssum.

Tot 1929 blijft hij bij zijn moeder in Hoensbroek wonen. Dat jaar trouwt hij in Hoensbroek met Maria Lobbezoo die (op grond van dezelfde wet) door dit huwelijk (achteraf ten onrechte) de Duitse nationaliteit krijgt. Ook zij verhuizen regelmatig binnen de driehoek Voerendaal, Brunssum en Heerlen.

In het jaar 1931 staat op een uitreksel in de Gemeente Brunssum (ze komen op dat moment uit Hoensboek) als nationaliteit bij beiden vermeld "Duitser of zonder nationaliteit", waarbij de woorden "Duitser of" zijn doorgestreept. In de voorafgaande informatie uit Hoensbroek blijkt dat daar zowel Pieter, als zijn moeder en zusje de Duitse nationaliteit hebben.

In een uitreksel uit 1933 staat expliciet vermeld "zonder nationaliteit". Bij hun oudste zoon Chris (die op dat moment de Nederlandse nationaliteit heeft) staat genoteerd de mededeling "zie voor nationaliteit archief 1931 afd. 3 166/97".
Informatie uit Heerlen heeft als resultaat opgeleverd dat dit dossier niet voorhanden is, maar dat het hier vrijwel zeker gaat om het feit dat hij geboren is op Nederlands grondgebied, en daardoor recht heeft op de Nederlandse nationaliteit.
Bij hun oudste dochter Riet staat gewoon de Nederlandse nationaliteit vermeld zonder verdere aantekening. De overige kinderen zijn op dat moment nog niet geboren.



Hierboven foto's uit het bevolkingsregister van Brunssum. De 5e naam is later bijgeschreven, namelijk na de geboorte van dochter Annie.


Uit onderzoek ben ik erachter gekomen dat Pieter en Maria in eerste instantie de Duitse nationaliteit hebben verkregen. De gemeente Hoensbroek was schijnbaar niet op de hoogte van het feit dat Pieter ten tijde van zijn huwelijk statenloos was. In een brief van het Nationaal Beheersinstituut gedateerd 9-12-1953 staat: "Uit een door ons ingesteld onderzoek is gebleken dat uw echtgenoot de Duitse nationaliteit heeft verloren wegens zijn langdurig verblijf buiten Duitsland". In een brief van dezelfde instantie aan het Departement van Justitie d.d. 22-10-1953 staat "De Gemeente Amsterdam deelde ons mede: Door geboorte uit vermoedelijk Duitse ouders verkreeg P.J. Kuchen de Duitse nationaliteit, welke hoedanigheid hij naar alle waarschijnlijkheid in 1912 verloor wegens langdurig verblijf met zijn ouders buiten Duitsland".
Waarschijnlijk hebben zijn ouders noch hijzelf dit ooit geweten, tot het moment dat het in Brunssum aan hem is medegedeeld.

Pieter en Maria vestigen zich in 1933 aan de Sterrenstraat 26 in Heerlen (dit deel van Treebeek hoorde en hoort bij Heerlen). Daar blijven zij als woonachtig geregistreerd tot aan het einde van de oorlog.

foto's hieronder: Sterrenstraat anno 1922 en ergens in de jaren 30. Deze foto's worden geplaatst met toestemming van de copyrighthouder Het Rijckheyt centrum voor regionale geschiedenis in Heerlen.

  


Hoe men er in Brunssum achtergekomen is zal altijd een vraagteken blijven, simpelweg omdat de dossiers niet meer te achterhalen zijn. Feit is wel dat beiden vanaf dit moment statenloos zijn. Maria zou uiteindelijk pas in 1953 haar Nederlanderschap terugkrijgen.



Klik hieronder voor het vervolg:
- Inleiding
- De jaren 1902 - 1935
- De jaren 1935 - 1942
- De jaren 1942 - 1945
- De jaren 1945 - heden
- Vermoedens